افزایش سرمایه چیست؟

زمان هایی وجود دارد که شرکت ها تصمیم به افزایش سرمایه دارند.

افزایش سرمایه به معنی انجام کار هایی است که یک شرکت انجام می دهد تا منابع مالی خود را توسعه دهد و منابع مالی جدید را پیدا کند، در نتیجه می توان اینگونه بیان کرد افزایش سرمایه یعنی زمانی که یک شرکت تصمیم به توسعه و گسترش و پیدا کردن منابع مالی برای رفع نیاز می گیرد.

شرکت ها معمولا به دلایلی مانند رقابت با شرکت های دیگر، گسترش و توسعه فعالیت ها و ساختار، اصلاح سیستم ها و موارد دیگر احتیاج به منابع مالی دارند.

هر شرکت زمانی که تاسیس می شود سرمایه اولیه اش را سهامدارانش تامین می کنند، اگر در ادامه مسیر فعالیت شرکت نیاز به سرمایه داشته باشد باید راهی برای تامین نیاز مالی فراهم کند، افزایش سرمایه می تواند بهترین راه برای تامین نیاز مالی شرکت باشد.

در بازار بورس اگر خبری مبنی بر افزایش سرمایه یک شرکت وجود داشته باشد، قطعا معاملات سهام شرکت را تحت تاثیر قرار می دهد.

نکات کلیدی

• فرایندی که یک شرکت برای تأمین نیاز مالی خود انجام می دهد را افزایش سرمایه می گویند.
• شرکت ها در زمانی که به دلایل مختلف نیاز مالی دارند تصمیم به افزایش سرمایه می گیرند، این دلایل می تواند توسعه یا راه اندازی بخش جدیدی در شرکت باشد.
• اخبار مبنی بر افزایش سرمایه می تواند موج جدیدی در قیمت یک سهم را ایجاد کند.

شیوه های افزایش سرمایه

یک شرکت برای افزایش سرمایه می تواند از شیوه های متفاوتی استفاده کند که در ادامه به آن ها می پردازیم:

افزایش سرمایه از طریق سود انباشته:

اصولاً تمام شرکت ها باید بخشی از سودی که با فعالیت های شرکت بدست آورده اند را در حسابی ذخیره کنند، این حساب به عنوان حساب سود انباشته شناخته می شود.

اگر میزان سرمایه در این حساب به اندازه ای باشد که امکان فراهم کردن افزایش سرمایه را برای شرکت ایجاد کند، شرکت مجاز است از حساب سود انباشته اقدام به افزایش سرمایه کند و نیاز مالی خود را تامین سازد، لازم به ذکر است در این نوع از افزایش سرمایه جریان نقدی جدیدی به شرکت ورود نمی کند.

اگر افزایش سرمایه از طریق سود انباشته صورت گیرد، مبلغ افزایش سرمایه بر اساس تعداد سهام سهامداران بین آن ها تقسیم می شود که به اصطلاح به عنوان سهام جایزه نیز شناخته می شود، دلیل استفاده از اصطلاح سهام جایزه این است که سهامداران پولی برای دریافت سهام جدید پرداخت نمی کنند.

موضوعی که لازم است در مورد افزایش سرمایه از طریق سود انباشته بدانید این است که بالا رفتن تعداد سهام شما به معنی افزایش دارایی شما نیست، زیرا ارزش سهام کاهش پیدا می کند و شرکت به دلیل کاهش ارزش سهام تعداد بیشتری از سهام را به سهامداران می دهد تا ارزش دارایی آن ها تغییری نکند، می توان اینگونه بیان کرد که با افزایش تعداد سهام و گرفتن سهام جایزه هیچ تغییری در میزان دارایی سهامداران اتفاق نمی افتد.

افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی:

افزایش سرمایه از طریق آورده نقدی باعث می شود که برخلاف افزایش سرمایه از طریق سود انباشته شرکت ورودی پول داشته باشد و از محل ذخیره نقدی برداشتی انجام نشود، البته این روش معمولا زمانی انجام می شود که شرکت ذخیره سود انباشته مناسبی نداشته باشد.

شرکت برای افزایش سرمایه در این روش ابتدا این شرایط را فراهم می کند تا خود سهامداران اقدام به تأمین سرمایه کنند، در زمان برگزاری مجمع عمومی فوق العاده اوراق حق تقدم توسط شرکت منتشر می شود، اوراق حق تقدم اوراقی هستند که اولویت را در افزایش سرمایه به سهامداران می دهد تا افراد عادی و سهامداران می توانند از این اوراق استفاده کنند.

معاملات اوراق حق تقدم در مدت زمان مجاز انجام می شود که به آن مهلت پذیره نویسی نیز می گویند، سهامداران در این مدت باید به ازای هر سهم مبلغ 100 تومان (معمولا در ایران این نرخ می باشد) به عنوان قیمت اسمی سهم به شرکت بپردازند و پس از انجام مراحل افزایش سرمایه، اوراق حق تقدم به سهام عادی تبدیل می شوند، اما می توان اوراق حق تقدم را نیز فروخت، به این شکل که در بازه زمانی مجاز معاملات اوراق حق تقدم مانند سهام عادی در بورس اقدام به فروش اوراق حق تقدم خود کنید، این اوراق معمولا با قیمت 100 تومان کمتر از قیمت سهام در بازار عادی فروخته می شود، لازم به ذکر است اگر اقدام به پرداخت حق اسمی انجام نشود یا اوراق حق تقدم به فروش نرسد شرکت پس از پایان پذیره نویسی اقدام به فروش اوراق حق تقدم می کند و مبلغ آن را ضمن کسر کارمزد به حساب شما واریز می کند.

افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها:

در این نوع افزایش سرمایه شرکت با بررسی دارایی های قابل مشاهده و ثابت خود مانند: املاک و ساختمان، سرمایه گذاری ها، تجهیزات، ماشین آلات و خودرو و... را تجدید ارزیابی می کند، با تجدید ارزیابی سرمایه ارزش دارایی های شرکت به روزرسانی می شود، با این کار بدهی های شرکت ثابت می ماند و با افزایش ارزش دارایی ها سرمایه شرکت نیز افزایش می یابد.

لازم به ذکر است در تورم موضوع مهمی در تجدید ارزیابی دارایی است، با افزایش نرخ تورم ارزش دارایی شرکت می تواند افزایش پیدا کند.

در روش افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی ها، پولی به شرکت ورود نمی کند و تنها در یک جریان حسابداری صورت های مالی و ترازنامه های مالی شرکت تغییر پیدا می کند.

در روش افزایش سرمایه از طریق ارزیابی دارایی نیز به میزانی که تعداد سهام افزایش پیدا می کند قیمت سهام نیز کاهش پیدا می کند و میزان دارایی شما تغییری نخواهد کرد.

افزایش سرمایه از طریق صرف سهام:

شرکت اقدام به فروش سهام خود با مبلغی بالاتر از قیمت اسمی یا قیمت بازار می کند و سود حاصل از این اختلاف قیمت را در حساب اندوخته سود نقدی برای افزایش سرمایه ذخیره می کند و یا به سهامداران سابق داده می شود.

فرض کنید، یک شرکت قیمت اسمی سهامش 1000 تومان است، برای افزایش سرمایه اقدام به فروش سهام به مبلغ 1500 تومان می کند و تفاوت قیمت که 500 تومان است را می تواند ذخیره کند یا به سهامداران قدیمی تر بدهد.

شرکت می تواند بخشی از این تفاوت قیمت را به حساب اندوخته واریز کرده و بخش دیگر را به سهامداران بپردازد.

موارد مهم

تمام تصمیماتی که در مورد افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوق العاده گرفته می شود، در مورد افرادی که در زمان برگزاری مجمع سهامدار شرکت بوده اند صدق می کند.

اگر افزایش سرمایه به تصویب مجمع برسد، در روزنامه رسمی و سامانه کدال اعلام می گردد، موضوعات مربوط به سهامداران نیز به صورت جداگانه به آن ها توسط شرکت از طرق مختلف اعلام می گردد.

مواقعی وجود دارد که شرکت اقدام به افزایش سرمایه از طرق مختلف می کند و محاسبه ارزش سهام در چنینی شرایطی با توجه به شیوه های افزایش سرمایه انجام می شود.

نتیجه گیری

افزایش سرمایه فرایندی است برای رفع نیاز مالی یک شرکت که می توان از راه های مختلفی این فرایند را انجام داد.

شرکت ها زمانی که به دلایلی مانند توسعه یا راه اندازی یک بخش و رقابت با شرکت های دیگر نیاز مالی دارند تصمیم به افزایش سرمایه می گیرند.

افزایش سرمایه در مجمع عمومی فوق العاده توسط شرکت تصویب می گردد و اخبار مربوط به افزایش می تواند تاثیر قیمتی بر سهام شرکت داشته باشد.