رکود چه تاثیری در بازار های مالی دارد؟

رکود یک اصطلاح از مباحث اقتصاد کلان است که به کاهش قابل توجه فعالیت اقتصادی در یک منطقه تعیین شده اشاره دارد.

رکود معمولاً به عنوان دو فصل متوالی کاهش فعالیت اقتصادی شناخته می شود، که توسط تولید ناخالص داخلی در ارتباط با شاخص های ماهانه مانند؛ افزایش بیکاری، منعکس می شود.

با این حال، دفتر ملی تحقیقات اقتصادی (NBER) که رسماً رکود اقتصادی یک منطقه را اعلام می کند، می گوید؛ که دو فصل متوالی کاهش تولید ناخالص داخلی، آنگونه که تعریف می شود نیست.

دفتر ملی تحقیقات اقتصادی، رکود را به عنوان کاهش قابل توجه فعالیت اقتصادی در سر تا سر اقتصاد تعریف می کند که بیش از چند ماه نیز طول می کشد و معمولاً در تولید ناخالص داخلی واقعی، درآمد واقعی، اشتغال، تولید صنعتی و  عمده فروشی و خرده فروشی قابل مشاهده است.

نکات کلیدی

• رکود دوره ای از کاهش عملکرد اقتصادی در کل اقتصاد است که چندین ماه طول می کشد.
• کسب‌ و کارها، سرمایه گذاران و مقامات دولتی، شاخص های اقتصادی مختلفی را دنبال می‌ کنند، که می تواند به پیش بینی یا تأیید شروع رکود اقتصادی کمک کند، این شاخص ها رسماً توسط دفتر ملی تحقیقات اقتصادی (NBER) اعلام شده اند.
• انواع نظریه های اقتصادی برای توضیح چگونگی وقوع رکود وجود دارد.

رکود در تولید صنعتی، اشتغال، درآمد واقعی و تجارت عمده فروشی و خرده فروشی قابل مشاهده است.

تعریف عملی رکود، 50% متوالی رشد منفی اقتصادی است که با تولید ناخالص داخلی (GDP) یک کشور اندازه گیری می شود، البته دفتر ملی تحقیقات اقتصادی (NBER) برای اعلام رکود، لزوماً نیازی به مشاهده این اتفاقات ندارد.

دفتر ملی تحقیقات اقتصادی (NBER) برای اعلام رکود، از داده های ماهانه گزارش شده استفاده می کند، بنابراین کاهش تولید ناخالص داخلی سه ماهه همیشه با تصمیم برای اعلام رکود مطابقت نخواهد داشت.

درک رکود

از زمان انقلاب صنعتی، روند بلند مدت اقتصاد کلان در اکثر کشور ها، رشد اقتصادی بوده است.

با این حال، همراه با این رشد بلند مدت، نوسان های کوتاه مدت نیز وجود داشته است، زمانی که شاخص های اصلی اقتصاد کلان کاهش عملکرد را در بازه های زمانی شش ماهه تا چند ساله نشان می دهند، قبل از اینکه به روند رشد بلند مدت خود باز گردند، این کاهش های کوتاه مدت به عنوان رکود شناخته می شوند.

رکود یک بخش عادی، هرچند ناخوشایند، از چرخه تجاری است.

مشخصه رکود ها، ورشکستگی های تجاری و اغلب ورشکستگی بانک ها، رشد آهسته یا رشد منفی تولید، و افزایش بیکاری است.

درد اقتصادی ناشی از رکود، اگر چه موقتی است، اما می تواند اثرات عمده ای داشته باشد که اقتصاد را تغییر می دهد، این می تواند به دلیل تغییرات ساختاری در اقتصاد رخ دهد، زیرا شرکت ها، صنایع یا فناوری های آسیب پذیر، ورشکسته و از بین می روند.

برای سرمایه گذاران، یکی از بهترین استراتژی ها در دوران رکود سرمایه گذاری در شرکت هایی با بدهی کم، جریان نقدی خوب و ترازنامه قوی است و برعکس، سرمایه گذاری در شرکت هایی که به شدت اهرمی، چرخه ای یا سفته باز هستند اشتباه است.

پیش بینی ها و شاخص های رکود

هیچ راهی برای پیش بینی چگونگی و زمان وقوع رکود وجود ندارد، به غیر از دو فصل متوالی کاهش تولید ناخالص داخلی، اقتصاددانان معیار های مختلفی را برای تعیین اینکه آیا یک رکود بزرگ است یا در حال وقوع است، ارزیابی می کنند.

به گفته بسیاری از اقتصاددانان، برخی از عوامل برای پیش بینی وجود دارد،که وقتی با هم اتفاق می افتند ممکن است به یک رکود اقتصادی اشاره کنند.

اول: شاخص های پیشرو هستند، که از نظر تاریخی تغییرات در روند ها و نرخ‌ های رشد را قبل از تغییرات ناظرین، در روند های اقتصاد کلان نشان می دهند.

شاخص های پیشرو شامل شاخص مدیران خرید ISM ، شاخص اقتصادی پیشرو هیئت کنفرانس، شاخص پیشرو ترکیبی OECD و منحنی بازده خزانه داری است.

شاخص های پیشرو برای سرمایه گذاران و تصمیم گیرندگان تجاری بسیار مهم هستند زیرا می توانند هشدار هایی درباره رکود بدهند.

دوم: مجموعه‌ های داده‌ ای رسماً از سازمان های دولتی مختلف منتشر می شوند که بخش های کلیدی اقتصاد را نشان می دهند، مانند داده های ساخت مسکن و سفارش های جدید کالا های سرمایه ای که توسط سرشماری ها منتشر شده است.

تغییرات در این داده ها ممکن است اندکی منجر به شروع رکود شود، تا حدی به این دلیل که از آنها برای محاسبه اجزای تولید ناخالص داخلی استفاده می شود، که در نهایت برای تعیین زمان شروع رکود استفاده می شود.

سوم: شاخص های عقب ماندگی هستند که می توانند برای تأیید تغییر اقتصاد به سمت رکود پس از شروع آن استفاده شوند، مانند افزایش نرخ بیکاری.

چه چیزی باعث رکود می شود؟

تئوری های اقتصادی متعددی تلاش می کنند تا توضیح دهند که چرا و چگونه اقتصاد ممکن است از روند رشد بلند مدت خود خارج شود و وارد دوره رکود موقت شود.

این تئوری ها را می توان به طور کلی بر اساس عوامل اقتصادی، عوامل مالی یا عوامل روانی طبقه بندی کرد و برخی نظریه ها که شکاف بین آنها را پر می کند.

برخی از اقتصاددانان بر این باورند که تغییرات واقعی و تغییرات ساختاری در صنایع به بهترین شکل در بازه زمانی، چگونگی وقوع رکود اقتصادی را توضیح می دهد.

به عنوان مثال؛ افزایش ناگهانی و پایدار قیمت نفت به دلیل یک بحران ژئوپلیتیکی ممکن است به طور همزمان باعث افزایش هزینه ها در بسیاری از صنایع شود، یا یک فناوری جدید انقلابی ممکن است به سرعت کل صنایع را از بین ببرد و در هر صورت باعث رکود گسترده شود.

گسترش اپیدمی کووید-19 و قفل شدن سلامت عمومی در اقتصاد در سال 2020 نمونه ای از شوک های اقتصادی است، که طبق تئوری چرخه تجاری، می‌ تواند باعث رکود شود.

برخی از تئوری ها رکود را وابسته به عوامل مالی می دانند، این تئوری ها معمولاً یا بر گسترش بیش از حد اعتبار و ریسک مالی در دوران خوب اقتصادی قبل از رکود، یا انقباض پول و اعتبار در شروع رکود یا هر دو تمرکز دارند.

پول گرایی، رکود را به دلیل رشد ناکافی عرضه پول مقصر می داند و این نمونه خوبی از این نوع نظریه است.

نظریه های رکود مبتنی بر روانشناسی، تمایل دارند به شور و نشاط بیش از حد در دوران رونق و بدبینی عمیق در دوران رکود به عنوان توضیح اینکه چرا رکود ممکن است رخ دهد و حتی ادامه یابد، نگاه می‌کند.

اقتصاد کینزی دقیقاً در این دسته قرار می گیرد، زیرا اشاره می کند که به محض شروع رکود، به هر دلیلی، روح حیوانی تیره و تار سرمایه گذاران می تواند به پیش گویی خود شکوفایی مبنی بر کاهش هزینه های سرمایه گذاری بر اساس بدبینی بازار تبدیل شود، که سپس منجر به کاهش درآمد که هزینه مصرف را کاهش می دهد.

نظریه مینسکی علت رکود را در سرخوشی سوداگرانه بازا های مالی و شکل گیری حباب های مالی مبتنی بر بدهی جستجو می کنند که ناگزیر با ترکیب عوامل روانی و مالی این حباب ها از بین می روند.